Creativiteit, waarom eigenlijk?

Vijf voordelen van creativiteit.

Creatief bezig zijn zorgt voor ontspanning, ruimte voor verwerking van gedachten en gevoelens en geeft ruimte voor nieuwe ideeën en bewustzijn. Je kan op een andere manier naar iets kijken door er even afstand van te nemen.

Wat is creativiteit?

Er is veel onderzoek gedaan naar creativiteit, wat het is en wat de voordelen ervan zijn. In tegenstelling tot wat veel mensen denken, is creativiteit geen talent maar een vaardigheid. Dat is een voordeel, want dat betekent dat iedereen creatief kan zijn en zijn creativiteit kan vergroten door simpelweg meer te doen. Maar wat is creativiteit dan precies? Volgens Van Dale is creativiteit 'scheppend vermogen', terwijl Psychologie Magazine creativiteit definieert als 'de vaardigheid om iets origineels en bruikbaars te produceren'.

Creativiteit heeft dus meerdere betekenissen en is breed en omvat veel aspecten. Ik richt me op creativiteit offline, met je handen en het gaat niet zozeer om het resultaat. Gewoon iets maken, creëren, ambachten, knutselen of DIY. Of dat nu kleien, schilderen, breien, boekbinden of stempelen is. Hoewel ik altijd wel ergens mee bezig ben met een creatief project, heb ik de afgelopen jaren gemerkt wat het me heeft gebracht. Het helpt me om tot rust te komen, te ontspannen en mijn hoofd leeg te maken. Maar het heeft nog veel meer voordelen. Hieronder volgen vijf voordelen van creativiteit:

1. Minder stress en meer ontspanning door creativiteit

Misschien wel de belangrijkste reden voor veel (volwassen) mensen om een nieuwe (creatieve) hobby op te pakken, is ontspanning. Vooral in een tijd waarin we constant 'aan' staan, 24/7 online zijn en zoveel van onszelf moeten. Ik heb eens gehoord dat we tegenwoordig in drie maanden evenveel informatie verwerken als mensen vroeger in een heel leven deden. Geen wonder dat we massaal stressklachten ervaren.

Offline bezig zijn en met je handen werken verlaagt juist stress. Onderzoek heeft aangetoond dat het cortisolgehalte daalt wanneer je creatief bezig bent. Momenten van creatieve hobby's of DIY zorgen voor rust en afleiding, waardoor er ruimte ontstaat voor de verwerking van gedachten en gevoelens. Door even afstand te nemen van het constante 'aan' staan en iets prikkelarm te doen, geef je je hoofd de ruimte om alles te verwerken. (Natuurlijk moet je hobby of ambacht niet te uitdagend zijn...)

2. Nieuwe ideeën door creativiteit

Wanneer je creatief bezig bent en enige afleiding hebt, ontstaat er ruimte. Ruimte voor verwerking van gedachten en gevoelens zoals hierboven benoemd, maar breder ook ruimte voor nieuwe ideeën, inspiratie en ingevingen. Net als wanneer je onder de douche staat of aan het koken bent, kan er ineens een idee of oplossing in je hoofd opkomen. De rustige handelingen van een DIY-project of workshop werken als mindfulness. Dit biedt ruimte voor de verwerking van prikkels en ruimte voor nieuwe ideeën.

3. Creativiteit zorgt voor flexibiliteit en oplossingsvermogen

"Yoga begint wanneer je de mat afstapt," zegt Eva, mijn yogadocente, altijd. De uitdagingen die je in de les tegenkomt, kom je ook in het dagelijks leven tegen. Bij creativiteit is dat misschien wel net zo.

Je creëert iets nieuws, leert nieuwe vaardigheden, probeert dingen uit, maakt fouten en probeert het opnieuw. Door je creativiteit te vergroten, vergroot je direct je vermogen om problemen op te lossen. Je leert op een andere manier naar situaties te kijken en buiten de gebaande paden te denken. Hierdoor hoef je minder vast te houden aan traditionele benaderingen en word je flexibeler.

Voor mij draagt dat bij aan een gevoel van vrijheid en ontspanning.

4. Welzijn, voldoening en zelfvertrouwen door creativiteit

Naast ontspanning, stressvermindering, flexibiliteit en nieuwe ideeën heeft creativiteit nog een ander waardevol voordeel. Het creëren van iets nieuws, het leren, experimenteren, spelen en geleidelijk beter worden, geeft een gevoel van voldoening en zelfvertrouwen. Het proces van iets uit het niets maken, of het nu een kunstwerk is of een leuk project, draagt bij aan dit gevoel. Het ontdekken van nieuwe vaardigheden en hierin groeien versterkt het gevoel van eigenwaarde en vertrouwen. Creativiteit stelt veel mensen in staat zichzelf uit te drukken. Je ontdekt wat je mooi vindt, welke gedachten, gevoelens en verlangens je hebt, los van externe invloeden. Deze zelfontdekking draagt bij aan een sterker gevoel van eigenwaarde en vertrouwen.

In drukke periodes maak ik vaak minder tijd vrij voor creativiteit. Sinds ongeveer drie jaar keer ik dan terug naar mijn art-journal, een oud boek uit 1948 dat ik beschilder en beplak met collages. In het begin was ik gewoon lekker bezig, maar door te experimenteren ontdekte ik wat ik mooi vind, welke stijl, kleuren en technieken mij aanspreken. Ik kies altijd voor natuurlijke kleuren, pastels en aardetinten. De natuur komt hierin altijd terug, en ik zie de seizoenen veranderen op de pagina's.

5. Creativiteit, focus en flow

Kunnen creativiteit en focus wel samengaan? Focus, concentratie en efficiëntie komen meestal voor bij het stap voor stap afwerken van taken, met een gestructureerde aanpak waarbij weinig creativiteit komt kijken, toch?

Je kunt creativiteit ook zien als een vorm van mindfulness, waarbij je offline bezig bent met je handen. Wanneer je creatief bezig bent, kun je helemaal opgaan in een DIY project of ambacht. Je raakt in een flow, waarbij je volledig opgaat in een taak. Deze focus hebben we een beetje verloren door alle afleidingen, zoals appjes, mails en andere meldingen die binnenkomen tijdens werk of een avondje op de bank. Hierdoor wordt onze aandachtsspanne en focus steeds korter. Gelukkig kunnen we met een fijne hobby onze aandachtsspanne weer een beetje oprekken.

Voor mij is het zo helder als glas. Creatief bezig zijn zorgt voor ontspanning, biedt ruimte voor het verwerken van gedachten en gevoelens, en opent de deur naar nieuwe ideeën en bewustzijn. Door even afstand te nemen, kun je op een andere manier naar dingen kijken, kom je in een flow en verbetert je welzijn. Ik ga meteen aan de slag met een leuk ambachtelijk DIY project, of misschien ga ik wel weer even naar mijn art-journal...

Zelf ook aan de slag met een nieuwe DIY?

DIY pakketten